نورگیر چیست و انواع نورگیر کدامند؟

در طراحی دکوراسیون داخلی ساختمان‌ها، استفاده از نورگیرها به‌منظور بهره‌برداری از نور طبیعی و افزایش روشنایی محیط از عناصر بسیار مهم طراحی محسوب می‌شود. در این مطلب قصد داریم اهمیت استفاده از آنها در طراحی داخلی را بررسی کرده و انواع نورگیرها را به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید تا در ادامه به این موضوعات پرداخته و جزئیات بیشتری را مورد بررسی قرار دهیم.

نورگیر چیست؟

نورگیر سقفی یا اسکای ‌لایت ابزاری است که به کمک آن نور طبیعی از سقف وارد محیط داخلی ساختمان می‌شود. تاریخچه آن به قرن‌ها پیش بازمی‌گردد، از حفره‌هایی که در بالاترین قسمت گنبدها برای ورود نور و هوا در روم باستان طراحی می‌شد تا گنبدهای دوره رنسانس. در دوران مدرن، طراحی آنها با استفاده از مواد نوآورانه، عایق‌های بهبود یافته و مکانیسم‌های پیچیده‌تر برای کنترل نور دچار تحول قابل‌توجهی شده است. اسکای ‌لایت‌های امروزی گواهی بر ادغام سنت و فناوری هستند که به‌طور یکپارچه زیبایی و عملکرد را با هم ترکیب می‌کنند.

مزایای استفاده از نورگیرها

استفاده از نورگیرها دارای مزایای متعددی است که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی در داخل ساختمان‌ها و همچنین بهره‌وری انرژی کمک کند. مزایای اصلی استفاده از آنها عبارت‌اند از:

افزایش روشنایی طبیعی

اسکای ‌لایت‌ها با جذب نور خورشید و هدایت آن به داخل فضا، موجب افزایش روشنایی طبیعی محیط می‌شوند. این به معنای کاهش نیاز به نور مصنوعی در طول روز و در نتیجه صرفه‌جویی در مصرف انرژی است.

 ایجاد ارتباط با محیط خارجی

اسکای ‌لایت‌ها امکان ایجاد ارتباط بین داخل ساختمان و محیط خارجی را فراهم می‌کنند. این ارتباط به ایجاد حس انسجام با محیط اطراف کمک می‌کند و ضمن ایجاد ارتباط بهینه محیط درون و بیرون، فضای داخلی را دلپذیرتر می‌سازد.

بهبود سلامت روانی

اسکای ‌لایت‌ها به‌عنوان منابع نور طبیعی، تأثیر مثبتی بر روان و احساسات افراد دارند. ایجاد محیط‌های روشن و دلپذیر باعث افزایش تمرکز، افزایش انرژی و بهبود خلق‌وخوی افراد می‌شود.

انواع نورگیر

انتخاب نوع مناسب نورگیر به طراحی معماری، الزامات عملکردی و زیبایی‌شناسی مطلوب یک فضا بستگی دارد. با درک ویژگی‌ها و مزایای منحصربه‌فرد هر نوع از آنها، می‌توانید بهتر در خصوص انتخاب گزینه مناسب برای ایجاد محیط‌هایی با نور خوب و از نظر بصری جذاب تصمیم بگیرید. در ادامه به معرفی انواع مختلف نورگیرها و بررسی ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای آنها می‌پردازیم:

1. مدل ثابت (Fixed Skylight)

این مدل در درجه اول بر روی فراهم کردن نور طبیعی در فضا تمرکز دارد و بسیار محبوب و پرکاربرد است. در طیف گسترده‌ای از اشکال و اندازه‌ها، از مستطیل تا دایره‌ای در دسترس است و در نتیجه امکان ادغام خلاقانه آن در طرح‌های معماری میسر است. از این مدل به‌ویژه در فضاهایی که تهویه هوا در آنها اولویت ندارد، مانند استودیوها، کتابخانه‌ها و راهروها استفاده می‌شود. طراحی ثابت آنها حداقل اتلاف حرارتی را تضمین می‌کند و به بهره‌وری انرژی کمک می‌کند.

2. مدل تهویه ‌دار (Ventilated Skylight)

این مدل برای فراهم کردن روشنایی و گردش هوای تازه طراحی می‌شود. این مدل قابل گشودن است و می‌توان آن را به‌صورت دستی یا با استفاده از مکانیزم‌های موتوری یا الکترونیکی باز کرد. در بهبود کیفیت هوای داخلی و کاهش نیاز به سیستم‌های تهویه مکانیکی بسیار مؤثر است. اغلب در آشپزخانه‌ها، حمام‌ها، کارگاه‌ها و فضاهایی با نیاز به تهویه مناسب مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دفع بو، رطوبت اضافی و آلاینده‌های موجود در هوا کمک می‌کند.

3. مدل لوله‌ای (Tubular Skylight)

این مدل راه‌حلی هوشمندانه برای فضاهایی با فضای سقف محدود یا دارای موانع و محدودیت‌های سازه‌ای است. از یک گنبد بر روی سقف تشکیل می‌شود که نور خورشید را جذب می‌کند و آن را از طریق یک لوله بازتابنده هدایت می‌کند، سپس از طریق یک دیفیوزر نور به فضای داخلی می‌رسد. کاربرد آن در فضاهایی است که دسترسی به نور طبیعی ندارند، مانند حمام‌ها یا حتی در طبقات پایین ساختمان‌ها.

شنبه تا چهارشنبه | 10 صبح الی 5 بعد از ظهر

4. مدل هرمی (Pyramid Skylight)

این مدل با طراحی منحصربه‌فرد خود جلوه‌ای مدرن به هر ساختمانی می‌بخشد. فرم جذاب نه‌تنها اجازه می‌دهد تا نور طبیعی کافی وارد شود بلکه به نقطه کانونی در فضاهای داخلی تبدیل می‌شود. از این مدل معمولاً در ساختمان‌های تجاری و عمومی مانند موزه‌ها، گالری‌ها و آتریوم‌ها استفاده می‌شود، نقاطی که تأثیر زیبایی‌شناختی به‌اندازه ویژگی‌های نورپردازی خانه مهم است.

5. مدل گنبدی (Dome Skylight)

این مدل به دلیل توزیع کارآمد نور، اغلب در مراکز خرید، فرودگاه‌ها و فضاهای تجاری بزرگ دیده می‌شود. طراحی گنبدی شکل، درعین‌حال که انتشار نور طبیعی را به حداکثر می‌رساند، تابش آزاردهنده و سایه‌ها را به حداقل می‌رساند. مدل گنبدی از نظر بصری جلوه‌ای خیره‌کننده ایجاد می‌کند و می‌تواند فضاهای داخلی را به محیط‌های روشن و جذابی تبدیل کند.

6. مدل قوسی (Barrel Vault Skylight)

مدل نیم استوانه‌ای قوسی با نمای منحنی زیبایی که دارد، حس گشودگی فضایی را القا می‌کند. فرم طراحی کشیده آنها، برای روشنایی فضاهایی نظیر راهروهای طولانی، ایستگاه‌های راه‌آهن، سالن‌های ورزشی و حتی محوطه استخرهای سرپوشیده ایده‌آل است. مدل قوسی زیبایی‌شناسی کلی فضا را ارتقاء می‌دهد و درعین‌حال محیط را سرشار از نور طبیعی می‌کنند.

7. مدل شیبدار (Ridge Skylight)

این مدل به‌صورت استراتژیک در امتداد بالاترین نقطه سقف در محل تقاطع دو سطح شیبدار قرار می‌گیرد و به نور خورشید اجازه می‌دهند تا به عمق فضای داخلی نفوذ کند. طراحی آنها اجازه می‌دهد تا نور طبیعی را به‌صورت مناسب و بدون اشغال فضاهای داخلی فراهم شود. از مدل شیبدار معمولاً در تأسیسات صنعتی، مجتمع‌های ورزشی و مراکز خرده‌فروشی استفاده می‌شوند، جایی که روشنایی یکنواخت و فراوان مورد نظر است.

8. مدل حبابی (Bubble Skylight)

این مدل برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری مدرن مناسب است. طراحی آنها فرصتی را برای پیکربندی‌های هندسی منحصربه‌فرد بر روی سقف فراهم می‌کند. این مدل با طراحی خاص و منحنی خود به‌عنوان یک راه‌حل مؤثر در انتقال نور طبیعی به فضاهای داخلی عمل می‌کنند. آنها همچنین در ادارات و مؤسسات آموزشی به‌منظور ایجاد محیط‌های داخلی پویا و جذاب به کار می‌روند و باعث افزایش زیبایی معماری و ایجاد تنوع در داخل فضاها می‌شوند.

9. مدل اکریلیک (Acrylic Skylight)

مدل اکریلیکی از پنل‌های اکریلیک شفاف ساخته می‌شود. به دلیل دوام، مقاومت در برابر ضربه و ماهیت سبک‌وزن خود بسیار ارزشمند است. مدل اکریلیکی عایق حرارتی مؤثری را ارائه می‌دهد و مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش را کاهش می‌دهد. خانه‌های مسکونی، مدارس و مراکز اجتماعی از عملکرد قابل‌اعتماد و مقرون‌به‌صرفه بودن، مدل اکریلیکی بهره می‌برند.

10. مدل شیشه‌ای (Glass Skylight)

مدل شیشه‌ای به شکل‌های یک، دو یا حتی سه جداره عرضه می‌شود و سطوح مختلفی از بهره‌وری انرژی و عایق را ارائه می‌دهد. مدل شیشه‌ای برای فضاهایی که راحتی و زیبایی‌شناسی بصری در آنها اهمیت دارد، مانند اتاق نشیمن، استودیوهای هنری و نمایشگاه‌های تجاری عالی است. ماهیت شفاف این مدل منظره بدون مانع از آسمان را تضمین می‌کند.

11. مدل قاب برجسته (Curb-Mounted Skylight)

این مدل راهکاری مفید و عملی برای نورپردازی سقف‌های مسطح یا کم شیب است. حاشیه یا قاب برجسته در اطراف نورگیر مانعی در برابر نفوذ آب ایجاد می‌کند و خطر نشتی را کاهش می‌دهد. مدل برجسته بر روی یک لبه نصب می‌شود و برای ساختمان‌های مسکونی، تجاری، کارخانه‌ها و انبارها ایده‌آل است و راهی مؤثر برای ورود نور طبیعی به فضاهای باز و بزرگ ارائه می‌دهد.

12. مدل آب‌بندی‌شده (Self-Flashing Skylight)

این مدل، با تأکید بر جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به داخل فضاها طراحی می‌شود. طراحی آن به‌گونه‌ای است که حداکثر ایمنی در برابر نفوذ آب را فراهم کند. استفاده از این مدل به‌خصوص در مناطق با میزان بارندگی بالا مورد توجه است. کاربرد آن در انواع ساختمان‌ها از جمله مسکونی، تجاری و صنعتی است تا با جلوگیری از نفوذ آب و تأمین مناسب نور، شرایط داخلی محیط‌ها را بهبود دهد.

13. مدل سفارشی (Custom Skylight)

اگر نیاز به ‌طرح‌های خلاقانه و نوآوری در طرح معماری خود دارید، این مدل برای شما مناسب است. نورگیر سفارشی به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که با دیدگاه معماری خاص یک پروژه، خواه یک خانه مسکونی، ساختمان تجاری یا موسسه عمومی باشد، تناسب داشته باشد. این مدل‌ها می‌توانند از نظر شکل، اندازه و متریال متفاوت باشند و به معماران و طراحان این امکان را می‌دهند که فضاهای واقعاً منحصربه‌فردی را ایجاد کنند که برجسته باشد.

14. مدل متحرک (Motorized Skylight)

این مدل قابلیت کنترل از راه دور یا از طریق سیستم‌های خودکار را دارد و به افراد اجازه می‌دهد تا تنظیمات تهویه و روشنایی را بر اساس ترجیحات شخصی خود انجام دهند. مدل متحرک به‌ویژه در مناطقی با دسترسی سخت یا برای افرادی دارای محدودیت‌های حرکتی، بسیار ارزشمند است.

15. مدل خورشیدی (Solar-Powered Skylight)

مدل های خورشیدی شامل سیستم‌هایی می‌شوند که با استفاده از پنل‌های خورشیدی و سیستم‌های آینه‌ای، نور خورشید را جذب کرده و به داخل فضا منتقل می‌کنند. این راه‌حل پایدار نه‌تنها مصرف برق را کاهش می‌دهد بلکه بهره‌وری انرژی را نیز افزایش می‌دهد. آنها به‌عنوان یک راهکار پایدار در انواع ساختمان‌ها از جمله مسکونی، تجاری، صنعتی و عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جمع‌بندی

نورگیرها به‌عنوان وسیله‌ای برای بهره‌برداری از نور طبیعی در داخل ساختمان‌ها بسیار مؤثر هستند. انتخاب مدل مناسب آنها باعث بهبود کیفیت زندگی در محیط‌های داخلی می‌شود و نقش مهمی در طراحی و بهینه‌سازی ساختمان‌ها ایفا می‌کند. با توجه به انواع مختلف نورگیرها با انتخاب گونه مناسب آنها می‌توانید ضمن افزایش نور طبیعی و کاهش مصرف انرژی، زیبایی فضای خود را نیز بهبود دهید.