پنجره یکی از مهم‌ترین اجزای معماری در ساختمان است که می‌تواند زیبایی و عملکرد فضا را متحول کند. با انتخاب‌های بی‌پایان از انواع قاب و شیشه، انتخاب پنجره مناسب می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در این مطلب به معرفی انواع پنجره در معماری می‌پردازیم و سبک‌ها و ملاحظات مرتبط با طراحی و نصب آنها را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
شما می‌توانید جهت دریافت مشاوره و اطلاع از قیمت دکوراسیون داخلی و بازسازی خانه، با استودیو زمان تماس بگیرید.
انواع پنجره‌ها بر اساس مکانیزم بازشو
مکانیسم باز کردن پنجره به روش خاصی اشاره دارد که توسط آن می‌توان پنجره را باز و بسته کرد. این جنبه از طراحی پنجره تا حد زیادی بر عملکرد و قابلیت استفاده آن تأثیر می‌گذارد. در ادامه انواع پنجره در معماری را بر اساس مکانیزم بازشو آنها معرفی می‌کنیم.
پنجره ثابت
پنجره‌های ثابت باز و بسته نمی‌شوند. این نوع پنجره‌ها برای ارائه سدید بی‌مانع به محیط اطراف و ورود حداکثر نور طبیعی به داخل فضا طراحی می‌شوند. پنجره‌های ثابت معمولاً در مناطقی استفاده می‌شود که تهویه اولویت ندارد، اما هدف این است که ارتباط بصری با فضای باز را به حداکثر برسانید. این پنجره‌ها برای مشاهده مناظر، نمایش ویژگی‌های معماری و ایجاد فضایی روشن و باز در داخل ساختمان ایده‌آل هستند.
پنجره لولایی
پنجره‌های لولایی از یک طرف لولا دارند و به سمت بیرون باز می‌شوند و بسیار شبیه درب هستند. این پنجره‌ها قابلیت تهویه استثنایی را ارائه می‌دهند و اجازه می‌دهند هوای تازه آزادانه در فضا جریان یابد. پنجره‌های لولایی را می‌توان برای تکمیل سبک‌های مختلف معماری استفاده کرد. این پنجره‌ها از انواع پنجره در معماری هستند که با توانایی خود در به حداکثر رساندن جریان هوا و تنوع طراحی، انتخاب محبوبی برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری محسوب می‌شوند.
پنجره سایبانی
پنجره‌های سایبانی از بالا لولا شده و به سمت بیرون باز می‌شوند و جلوه‌ای شبیه سایبان ایجاد می‌کنند. آنها برای مناطقی که نیاز به تهویه هوا دارند حتی در هنگام باران خفیف ایده‌آل هستند، زیرا مانع از نفوذ آب باران به داخل ساختمان می‌شوند. این پنجره‌ها در دو مدل افقی و عمودی طراحی می‌شوند.
پنجره سایبانی افقی
پنجره‌های سایبانی افقی عریض‌تر از ارتفاعشان هستند و یک دهانه کشیده ایجاد می‌کنند که نور طبیعی و جریان هوا را به حداکثر می‌رساند.
پنجره سایبانی عمودی
پنجره‌های سایبان عمودی با ارتفاع بلندتر نسبت به عرضشان مشخص می‌شود و برای فضاهایی که نیاز به تهویه کارآمد دارند و برای اتاق‌هایی با مساحت دیوار محدود مناسب هستند.
پنجره دو حالته
این پنجره‌ها به دو روش مجزا کارکرد دارند و در نتیجه طیف وسیعی از مزایا را ارائه می‌دهد. در راستای محور عمودی می‌توان آنها را از بالا به سمت داخل متمایل کرد و تهویه کنترل شده را در عین حفظ حریم خصوصی امکان‌پذیر کرد. در راستای محور افقی می‌توان آنها را به سمت داخل باز کرد. پنجره دو حالته از کاربردی‌ترین انواع پنجره در معماری است و امکان دسترسی آسان برای تمیز کردن و جریان حداکثری هوا را در صورت تمایل فراهم می‌کند.
انواع پنجره بر اساس متریال و ساختار
وقتی صحبت از پنجره‌ها می‌شود، انتخاب متریال و ساختار نقش مهمی در تعیین عملکرد، زیبایی و دوام آنها دارد. متریال‌های مختلف ویژگی‌ها و مزایای مختلفی دارند. در ادامه انواع پنجره در معماری را بر اساس متریال و ساختار آنها معرفی می‌کنیم.
پنجره‌های چوبی
پنجره‌های چوبی از معروف‌ترین انواع پنجره در معماری هستند. این پنجره‌ها حس گرما، زیبایی و صمیمت به فضا می‌بخشند. آنها را می‌توان در سبک‌های مختلف ساخت، از جمله طرح‌های ساده برای زیبایی‌شناسی مینیمالیستی یا گزینه‌هایی با تزئینات استادانه برای ظاهری کلاسیک طراحی کرد. زیبایی طبیعی و تنوع پنجره‌های چوبی آنها را به گزینه‌ای محبوب برای کسانی تبدیل می‌کند که به دنبال کارایی و جذابیت بصری هستند.
پنجره‌های پی‌وی‌سی
پنجره‌های پی‌وی‌سی به دلیل دوام و طول عمر استثنایی خود مشهور هستند. پنجره‌های پی‌وی‌سی علاوه بر استحکام، از نظر مصرف انرژی نیز بسیار کارآمد هستند. خواص عایق عالی این ماده به کاهش انتقال حرارت، کاهش مصرف انرژی و افزایش آسایش حرارتی در ساختمان کمک می‌کند. پنجره‌های پی وی در برابر پوسیدگی، تاب برداشتن و تغییر رنگ مقاوم هستند. این پنجره‌ها با مزایای متعدد خود، انتخابی مناسب برای هر پروژه معماری هستند.
پنجره‌های آلومینیومی
پنجره‌های آلومینیومی به دلیل ویژگی‌های استثنایی خود در بین انواع پنجره در معماری شهرت دارند و یک انتخاب محبوب در معماری مدرن به شمار می‌روند. اولاً، آلومینیوم یک ماده سبک وزن است که حمل و نصب آن را آسان می‌کند. علاوه بر این، پنجره‌های آلومینیومی از دوام قابل‌توجهی برخوردار هستند، زیرا در برابر خوردگی، تاب برداشتن و فرسایش در اثر هوا مقاوم بوده و طول عمر بالایی دارند. پنجره‌های آلومینیومی با تنوع بالای خود، امکان ایجاد طرح‌های شیک و معاصر را در معماری فراهم می‌کنند.
پنجره‌های فلزی
پنجره‌های فلزی که معمولاً از فولاد یا آهن ساخته می‌شوند نماد استحکام هستند. این پنجره‌ها می‌توانند در شرایط آب‌وهوایی سخت مقاومت کنند و عملکرد طولانی‌مدت را ارائه دهند. علاوه بر دوام، پنجره‌های فلزی جذابیت صنعتی به طراحی میفزایند. از این پنجره‌ها می‌توان برای مطابقت با سبک‌های مختلف معماری، از مدرن و مینیمالیستی گرفته تا روستایی و صنعتی در محیط‌های مسکونی یا تجاری استفاده کرد.
پنجره‌های بلوک شیشه‌ای
پنجره‌های بلوک شیشه‌ای از بلوک‌های شیشه‌ای ضخیم و نیمه شفاف تشکیل می‌شوند که با اتصال به یکدیگر یک پنل را شکل می‌دهند. ماهیت شفاف بلوک‌های شیشه‌ای اجازه می‌دهد تا نوری ملایم در فضا پراکنده شود. درعین‌حال، بافت بلوک‌ها با پنهان کردن دید مستقیم از بیرون، حریم خصوصی را تضمین می‌کند. این پنجره‌ها می‌توانند به‌ویژه در مناطقی که نور طبیعی مورد نظر است جذاب باشند و ظاهری متمایز را به طراحی معماری اضافه کنند.
انواع پنجره بر اساس روش نصب
روش‌های مختلفی برای نصب پنجره‌ها وجود دارد که هر کدام مزایا و ملاحظات متمایزی را ارائه می‌دهند. انتخاب روش نصب می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد پنجره‌ها داشته باشد در ادامه انواع پنجره در معماری را بر اساس روش نصب آنها معرفی می‌کنیم.
پنجره‌های استاندارد
پنجره‌های استاندارد در بسیاری از پروژه‌های معماری به کار می‌روند، زیرا بیشترین استفاده را در ساخت ساز دارند و نصب آنها از چارچوب رایجی تبعیت می‌کند. این پنجره‌ها در طیف وسیعی از گزینه‌ها و اندازه‌ها متناسب با سبک‌های مختلف معماری تولید می‌شوند. پنجره‌های استاندارد، به‌طور یکپارچه در ساختار ادغام می‌شوند و نور طبیعی، تهویه و ارتباط بصری با فضای بیرونی را فراهم می‌کنند. این پنجره‌ها انتخاب محبوب و قابل‌اعتمادی هستند.
پنجره زیر سقفی
پنجره‌های زیر سقفی نوع منحصربه‌فردی از پنجره هستند که در بالای دیوار، معمولاً بالاتر از سطح چشم در زیر سقف قرار می‌گیرند. قرارگیری استراتژیک آنها با حفظ حریم خصوصی اجازه ورود نور طبیعی به فضا را می‌دهد. آنها به‌ویژه در ساختمان‌هایی با سقف‌های بلند یا جاهایی که نیاز به وارد کردن نور اضافی باشد، بدون اینکه فضای دیوار برای پنجره‌های پایین‌تر کاهش یابد، مؤثر هستند. پنجره‌های زیر سقفی از زیباترین انواع پنجره در معماری بوده که به جذابیت بصری فضا افزوده و فضایی روشن و راحت ایجاد می‌کنند.
پنجره خلیجی
پنجره خلیجی، پنجره‌ای است که از دیوار اصلی به بیرون امتداد می‌یابد و یک طاقچه جذاب در اتاق ایجاد می‌کند. معمولاً از یک پنجره ثابت مرکزی تشکیل می‌شود که توسط یک یا چند پنجره قابل باز کردن در هر طرف احاطه می‌شود. این پنجره‌ها چون از دیواره ساختمان بیرون می‌زنند، فضای داخلی بیشتری را ایجاد می‌کنند و باعث می‌شوند اتاق بازتر و جادارتر به نظر برسد. آنها منظره پانوراما از محیط اطراف ارائه می‌دهند و نور طبیعی فراوانی را به داخل هدایت می‌کنند. پنجره‌های خلیج اغلب با یک قسمت نشیمن طراحی می‌شوند که به جذابیت آنها میفزاید.
پنجره بی قاب
پنجره‌های بدون قاب از محبوب‌ترین انواع پنجره در معماری معاصر هستند. این پنجره‌ها دارای پنل‌های شیشه‌ای بزرگ بدون قاب پنجره هستند و ارتباطی یکپارچه بین فضای داخلی و خارجی ایجاد می‌کنند. عدم وجود قاب، زیبایی چشم‌انداز اطراف را به نمایش می‌گذارد و دریافت نور طبیعی را به حداکثر می‌رساند. پنجره‌های بدون قاب حس باز بودن و شفافیت ایجاد می‌کنند و از نظر بصری در طراحی معماری مدرن و مینیمالیستی بسیار چشمگیر هستند.
پنجره روکش‌دار
سطح این پنجره‌ها با یک لایه تخصصی برای افزایش بهره‌وری انرژی و بهبود عملکرد حرارتی پنجره، پوشانده می‌شود. پنجره‌های روکش‌دار از انواع پنجره در معماری است که برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی بهینه‌سازی می‌شود. این پنجره‌ها با کاهش دریافت گرما از بیرون یا اتلاف گرما از داخل، به تنظیم دمای داخلی ساختمان کمک می‌کنند. پنجره روکش‌دار انواع مختلفی دارد و در ساخت آن از پوشش‌هایی نظیر Low-E (کم تابش) یا پوشش‌های بازتابنده استفاده می‌شود تا محیط داخلی راحت‌تری را ایجاد کند.
انواع پنجره بر اساس عملکرد
یکی از جنبه‌های کلیدی در طراحی پنجره‌ها، طراحی عملکردی آنهاست که نحوه باز و بسته شدن آنها را تعیین می‌کند. درک انواع مختلف پنجره‌ها بر اساس عملکرد آنها، کلید انتخاب مناسب‌ترین گزینه برای یک فضای خاص است. در ادامه انواع پنجره در معماری را بر اساس عملکرد آنها معرفی می‌کنیم.
پنجره بالا و پایین رو
پنجره‌های بالا و پایین رو یکی از کلاسیک‌ترین انواع پنجره در معماری هستند. آنها از دو لته عمودی تشکیل می‌شوند که هر دو به‌طور مستقل باز و بسته می‌شوند و می‌توان از هر دو قسمت برای کنترل جریان هوا استفاده کرد. این پنجره‌ها در هر دو سبک معماری سنتی و مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرند. توانایی آنها در ارائه تهویه قابل تنظیم، سهولت نگهداری و سازگاری با زیبایی‌های معماری مختلف، آنها را به یک انتخاب محبوب برای پروژه‌های مسکونی و تجاری تبدیل می‌کند.
پنجره کرکره‌ای
پنجره کرکره‌ای یا لووردار نوعی پنجره است که دارای کرکره‌های زاویه‌دار است تا جریان هوا را در کنار نور مستقیم خورشید و بارش باران کنترل کند. این پنجره به‌ویژه در آب‌وهوای گرمسیری محبوب است، جایی که طراحی آن امکان تهویه طبیعی مؤثر را فراهم می‌کند و درعین‌حال از ساختمان در برابر نور شدید خورشید و بارندگی محافظت می‌کند. این پنجره علاوه بر زیبایی با محدود کردن دید از بیرون، حریم خصوصی را نیز حفظ می‌کند.
پنجره کمانی
پنجره کمانی یا قوسی از زیباترین انواع پنجره در معماری است که با منحنی‌های زیبای خود به‌عنوان نقاط کانونی چشم‌نوازی عمل می‌کند و به زیبایی‌شناسی کلی فضا میفزاید. این پنجره‌ها معمولاً در ورودی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند تا توجه‌ها را به خود جلب کنند. پنجره‌های کمانی حس بی‌زمانی و زیبایی معماری را القاء کرده و برای کسانی که به دنبال افزایش جذابیت ساختمان خود هستند، یک انتخاب موردتوجه‌اند.
پنجره کشویی
پنجره‌های کشویی دارای یک یا چند لنگه متحرک هستند که به‌صورت افقی روی یکدیگر می‌لغزند تا باز یا بسته شوند. این پنجره با عملکرد ساده خود سهولت و راحتی را ارائه می‌دهد و ازآنجاکه به داخل یا بیرون باز نمی‌شود، برای فضاهای محدود ایده‌آل است. پنجره کشویی، از پرکاربردترین انواع پنجره در معماری است و گزینه‌ای عالی برای کسانی است که به دنبال زیبایی‌شناسی مدرن هستند.
انواع پنجره بر اساس ابعاد و شکل
پنجره‌ها در ابعاد و شکل‌های مختلفی وجود دارند که امکانات بی‌نهایتی را در طراحی معماری برای ما فراهم می‌کند. ابعاد و شکل یک پنجره جدا از افقی یا عمودی بودن آن، نقش مهمی در تأثیر بصری فضا دارد. در ادامه انواع پنجره در معماری را بر اساس ابعاد و شکل آنها معرفی می‌کنیم.
پنجره سقفی
پنجره سقفی یا نورگیر یکی دیگر از جذاب‌ترین انواع پنجره در معماری است. پنجره سقفی نور طبیعی و طراحی معماری منحصربه‌فردی را در فضا رقم می‌زند. پنجره‌های سقفی روی سقف یا بالای دیوارها نصب می‌شوند و به‌عنوان منبع نور خورشید بر وی سقف عمل می‌کنند. این پنجره‌ها می‌توانند ثابت یا متحرک باشند و امکان تهویه و گردش هوای تازه را فراهم کنند. پنجره‌های سقفی علاوه بر نورگیری، مناظر خیره‌کننده‌ای از آسمان ارائه می‌دهند و افزودنی شیک و کاربردی در پروژه‌های معماری هستند.
پنجره تصویری
پنجره‌های تصویری پنجره‌های بسیار بزرگ و ثابتی هستند که به‌عنوان بومی برای نمایش چشم‌انداز مناظر خیره‌کننده طبیعی یا مناظر شهری طراحی می‌شوند. پنجره‌های تصویری از نوع ثابت بوده و باز یا بسته نمی‌شوند، تنها بر روی قاب‌بندی منظره تمرکز می‌کنند و اجازه می‌دهند نور طبیعی کافی به فضا سرازیر شود. این پنجره‌ها نقطه کانونی چشم‌نوازی را ایجاد می‌کنند و ارتباط بین فضاهای داخلی و خارجی را به زیبایی برقرار می‌کنند.
پنجره سه‌کنج
پنجره‌های گوشه‌ای یا سه‌کنج به پنجره‌هایی گفته می‌شود که پنل‌های شیشه‌ای آنها روی دو دیوار مجاور به‌طور پوسته با زاویه 90 درجه نسبت به هم قرار می‌گیرند. این پنجره از انواع پنجره در معماری برای فراهم کردن چشم‌انداز بهتر به مناظر از زوایای مختلف است. قرارگیری استراتژیک پنجره‌های سه‌کنج در گوشه‌های اتاق اجازه می‌دهد تا نور فراوان روز به فضای داخلی سرازیر شده و فضایی روشن و جذاب ایجاد شود. این پنجره‌ها با ایجاد مناظر پانوراما زیبایی‌هایی استثنایی ارائه می‌دهند.
بیشتر بخوانید: اصول نورپردازی خانه
جمع‌بندی
پنجره‌ها صرفاً اجزای کاربردی ساختمان نیستند بلکه یکی از مهم‌ترین عناصر طراحی معماری محسوب می‌شوند. با شناخت انواع پنجره در معماری می‌توان تصمیمات آگاهانه‌ای در هنگام انتخاب، طراحی و استفاده از پنجره‌ها گرفت. در این مطلب کوشیدیم انواع پنجره در معماری را به شما معرفی کنیم. تا با درک انواع، سبک‌ها و ملاحظات مرتبط با پنجره‌ها بهترین و زیباترین پنجره‌ها را انتخاب کنید.