شیشه‌های رنگی یکی از قدیمی‌ترین اشکال هنری است که هزاران سال است توسط صنعتگران در سراسر جهان استفاده می‌شود. خاستگاه کاربرد شیشه رنگی به اوایل قرن هفتم بازمی‌گردد، زمانی که پنجره‌های رنگی برای آراستن کلیساها و صومعه‌ها برای نشان دادن نمادهای مذهبی و داستان‌های کتاب مقدس به کار گرفته شدند.
در قرن هشتم به مساجد و قصرهای اسلامی گسترش یافتند تا اینکه در قرون‌وسطی دیگر در کلیساهای بی‌شماری در سراسر اروپا یافت می‌شدند. شیشه‌های رنگی پر از جزئیات ظریف و پیچیده در ساختمان‌های تاریخی دوره گوتیک به حداکثر شکوه و جلال خود رسیدند؛ که در نتیجه پنجره‌های غول‌پیکر و استادانه‌ای با اشکال، الگوها و هندسه‌های بسیار پیچیده‌ای را شکل دادند.
بااین‌حال، روزهایی که کاربرد شیشه رنگی منحصراً برای عبادتگاه‌های برجسته یا سازه‌های باستانی بود، گذشته است. با پیشرفت روش‌های نوآورانه تولید و فناوری، شیشه‌های رنگی جای خود را در معماری معاصر بازیافته‌اند و ساختمان‌های بی‌شماری را با رنگ‌های جسورانه و سرزنده خود ارتقاء داده‌اند.
در ادامه، تکنیک‌های مختلف ساخت، مزایای عملکردی و زیبایی‌شناختی شیشه‌های رنگی و مجموعه‌ای الهام‌بخش از کاربرد شیشه رنگی در طراحی را به شما معرفی می‌کنیم. با ما همراه باشید:
سیر تکاملی ساخت شیشه رنگی
در طول سال‌ها، شیشه‌های رنگی از نظر ظاهری تکامل‌یافته‌اند و از فرم‌های پر از جزئیات، سنتی و تا حدی قدیمی به طرح‌های ساده، مینیمالیست و شیک تغییر کرده‌اند که با زیبایی‌شناسی مدرن مطابقت دارد؛ اما فراتر از تغییرات بصری، نحوه ساخت‌وسازشان نیز تغییر کرده است.
اولین صنعتگران در هنگام ساخت شیشه، هیچ کنترلی روی رنگ آن نداشتند، اما در نهایت، به‌احتمال‌زیاد به‌طور تصادفی، یاد گرفتند که افزودن مواد خاصی به مخلوط مذاب باعث ایجاد رنگ‌های متفاوتی در هنگام سرد شدن آن می‌شود.
بنابراین سؤال اینجاست که شیشه‌های رنگی امروزی چگونه ساخته می‌شوند؟ تکنیک‌های اصلی ساخت شیشه رنگی را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: رنگ‌آمیزی مواد اولیه یا اضافه کردن یک لایه رنگی به آن.
روش رنگ‌آمیزی مواد اولیه
در این روش رنگ‌آمیزی شیشه با اضافه کردن اکسیدهای فلزی یا پودرهای فلزی به شیشه حاصل می‌شود. هر یون فلزی طول‌موج‌های خاصی از نور را جذب می‌کند، به این معنی که شیشه بسته به نوع فلز رنگ خاصی به خود می‌گیرد.
درحالی‌که اکسید کبالت رنگ آبی تیره ایجاد می‌کند، کلرید طلا به رنگ قرمز یاقوتی و اکسید اورانیوم به رنگ زرد-سبز فلورسنت و غیره منجر می‌شود.
در واقع، اکنون حتی امکان ایجاد جلوه‌های ویژه با رنگ وجود دارد. به‌عنوان‌مثال، شیشه ایریدی جلوه رنگین‌کمانی ایجاد می‌کند و شیشه دو رنگ بسته به زاویه دید یا شرایط نور، رنگ‌های مختلفی را نشان می‌دهد.
به لطف شیمی مدرن، این فرآیند امروزه کاملاً دقیق و حساب‌شده است و عملاً دستیابی به هر رنگی را ممکن می‌کند و تولید انبوه را تسهیل می‌کند.
روش اضافه کردن لایه رنگی
در این روش یک ماده نازک از پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) رزین پلیمری ترموپلاستیک از خانواده پلی‌استر به داخل یا بیرون سطح شیشه‌ای اضافه می‌شود. در شیشه‌های لمینت یک لایه پلی وینیل بوتیرال (PVB) بین پانل‌های شیشه‌ای در نظر گرفته می‌شود. این شیشه در معماری به دلیل استحکام آن بسیار مورد استفاده است.
به لطف فناوری‌های میان‌لایه‌ای مدرن، سیستم‌های PVB در هزاران رنگ، ضخامت و شفافیت عرضه می‌شوند و به کمک آن می‌توان در طراحی ظاهری زیبا و خلاقانه ایجاد کرد.
بیشتر بخوانید: زیباترین ترکیب رنگ ها در طراحی منزل
ارزش عملکردی و زیبایی‌شناختی شیشه رنگی
شیشه‌های رنگی از بعد عملکردی، علاوه بر دارا بودن مزایای ذاتی شیشه مانند شفافیت، قابلیت بازیافت، مقاومت در برابر آب‌وهوا و توانایی اتخاذ اشکال پیچیده، حریم خصوصی بیشتری را نسبت به شیشه‌های شفاف سنتی فراهم می‌کنند، گرما را جذب می‌کنند و جلوی اشعه‌های مضر ماوراءبنفش را می‌گیرند که منجر به بهره‌وری انرژی بیشتر می‌شود.
از سوی دیگر، ارزش زیبایی‌شناختی این شیشه‌های رنگی کاملاً مشهود است. شیشه‌های رنگی به‌عنوان یک فرم هنری، به نور اجازه می‌دهند تا از طریق رنگ‌های خیره‌کننده به فضا وارد شوند و سایه‌های چشم‌نواز و الگوهای جالبی ایجاد کنند که کیفیتی منحصربه‌فردی به فضا می‌بخشد و باعث تحریک احساس شادی، خوش‌بینی، آرامش یا انرژی می‌شوند.
کاربرد شیشه رنگی و انواع کاربری‌ها
شیشه‌های رنگی در کاربری‌های مختلف مانند مسکونی، اداری، تجاری، آموزشی، رفاهی، آموزشی، فرهنگی و صنعتی در مقیاس‌های متفاوت از تزیین جزییات فضایی گرفته تا طراحی کلیات آن قابل‌استفاده است.
در انتخاب شیشه رنگی متناسب با کاربری باید نکاتی مانند استحکام، دوام بالا، چندلایه بودن، آکوستیک، محافظت در برابر UV و اشعه‌های مضر خورشید، تعمیر و نگهداری آسان، قابلیت‌های رنگی پیشرفته را مدنظر قرار دهید.
در و پنجره‌ها: نقاط کانونی یا عناصر تکرارشونده
اصلی‌ترین کاربرد شیشه رنگی، استفاده از آن برای تزئین درها و پنجره‌ها است. درهای شیشه‌ای رنگی الگوهای رنگارنگی را در سراسر ورودی‌ها به وجود می‌آورند و می‌توانند مکمل خوبی برای چوب در فضای داخلی باشند.
نصب پنجره‌های شیشه‌ای رنگی به‌خصوص در فضاهای سفید اتاق‌ها را روشن‌تر می‌کند. نور به شیشه می‌تابد و رنگ‌ها روی دیوار می‌رقصند. درها و پنجره‌های شیشه‌ای رنگی در فضا حالتی مانند رنگین‌کمان ایجاد می‌کنند.
پنجره‌های شیشه‌ای شفاف و رنگی مثلاً ترکیب رنگ‌های زرد، آبی و صورتی در فضای مدرن از بیرون و داخل باعث زیبایی ساختمان می‌شود. لازم نیست کل پنجره از شیشه رنگی باشد. دیزاین صحیح تنها بخشی از آن با شیشه‌های رنگی هم باعث زیباتر کردن و تحول فضایی می‌شود.
اگر به طرح‌های سنتی ایرانی علاقه دارید می‌توانید از در و پنجره‌های گره چینی و ارسی چوبی و طاق‌های با شیشه رنگی در طراحی دکوراسیونی التقاطی (ترکیب عناصر سنتی و مدرن) استفاده کنید.
حفاظ‌ها و جان‌پناه: افزایش ایمنی و زیبایی‌شناسی
حفاظ‌های شیشه‌ای بدون شک از زیباترین راه‌حل‌ها برای افزایش نور محیط، القای حس دلباز بودن فضا چه در طرح‌های کلاسیک و چه مدرن هستند.
حفاظ راه‌پله‌ها و جان‌پناه تراس و بالکن یا کریدورهای اطراف VOID ها لازم نیست فرم‌های خسته‌کننده و تکراری داشته باشند با استفاده از شیشه رنگی می‌توان این فضاها را زیرورو کرد و در عین کاربردی بودن آن‌ها را به اوج زیبایی رساند.
در لبه‌های پرخطر باید از شیشه‌های ایمني یا سكوريت رنگی با ضخامت کافی و کیفیت بالا استفاده کرد. بسته به نوع کاربری ضخامت شیشه متغیر تعریف می‌شود. این شیشه‌ها می‌توانند با هندریل‌های آلومینیومی و چوبی یا بدون آن اجرا شوند. معمولاً ارتفاع آن‌ها بین 90 تا 110 سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود.
پارتیشن: سبکی نو در تقسیم فضاها
پارتیشن‌ها با منطقه بندی، فضاهای داخلی را تقسیم می‌کنند. شیشه در واقع دیواری شفاف است که عملکرد بصری فضاها را افزایش می‌دهد و با محو کردن مرزهای بین داخل و خارج فضایی انعطاف‌پذیر ایجاد می‌کند.
کاربرد شیشه رنگی در پارتیشن در بین فضاها به ما کمک می‌کند تا مناطق را با توجه به کاربرد آن‌ها به‌طور درست و دقیقی تعریف کنیم و باعث بزرگ‌تر به نظر رسیدن فضا می‌گردد. تأثیر پارتیشن شیشه‌ای رنگی بر فضا با توجه به نوع منطقه مورد نظر، نوع نصب، نوع شیشه استفاده‌شده، بافت و شفافیت شیشه رنگی مشخص می‌شود.
شیشه‌های رنگی برای جدا کردن فضاهای باز پلان، انتخاب ایده آلی برای پارتیشن‌بندی هستند که در عین اینکه جلوی نور طبیعی روز را نمی‌گیرند، به فضا استایل، کاراکتر و زیبایی می‌بخشند.
جمع‌بندی
در این مطلب به تاریخچه کاربرد شیشه رنگی در دنیا و استفاده امروزی و مدرن از آن در انواع ساختمان‌ها نگاهی اجمالی انداختیم. امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی انواع مختلفی از شیشه‌های رنگی تولید می‌شوند که در ساخت ویترین، پارتیشن، پانل‌ها، نما، در، پنجره و سایر المان‌های طراحی در معماری استفاده می‌شوند.
از آنجا که در سال‌های اخیر بار دیگر کاربرد شیشه رنگی در ساختمان‌ها محبوب شده است. در نظر گرفتن شیشه رنگی را هنگام طراحی دکوراسیون داخلی برای زیباسازی فضاها به شما پیشنهاد می‌کنیم تا علاوه بر بعد عملکردی، بعد زیبایی‌شناختی بنای خود را ارتقاء دهید.
در پایان برای استعلام قیمت دکوراسیون داخلی و سبک‌های پیشنهادی با گروه معماری استودیو زمان در تماس باشید.